Nieuws
22.06.2022

Exponentiële prijsstijgingen van basisproducten - Quo vadis?

De huidige situatie wordt gekenmerkt door exponentieel stijgende prijzen - vooral voor grondstoffen. Getroffen ondernemers vragen zich af of zij de onverwachte prijsstijgingen in bestaande contracten mogen doorberekenen en hoe zij in toekomstige contracten op een rechtszekere manier prijsaanpassingsclausules kunnen opnemen. Een gedifferentieerde aanpak is hier noodzakelijk:

Prijsaanpassingsopties voor bestaande contracten

In het geval van bestaande contracten zonder prijsaanpassingsclausule is een prijsverhoging niet zonder meer mogelijk. Hier geldt immers het overheersende beginsel van contractuele naleving: Pacta sunt servanda - contracten zijn bindend. Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een aanpassing van de overeenkomst worden verlangd door middel van het juridische begrip "verstoring van de grondslag van de overeenkomst". Doorslaggevend voor de vraag of een dergelijke aanpassing kan worden verlangd, is vooral wie de prijsstijging en het aanbestedingsrisico draagt. In principe is het de verkoper die de prijzen berekent. Indien de contractant niet bij de berekening betrokken is, is een aanpassing over het algemeen uitgesloten. De enige uitzondering is wanneer er in een bepaald geval, wanneer alle voor de totale kosten relevante elementen in aanmerking worden genomen, sprake is van een onaanvaardbare, onredelijke onevenredigheid die onverenigbaar is met het recht en de rechtvaardigheid ("flagrante onevenredigheid"). Gezien deze hoge hindernis, waarvoor geen rigide grenzen bestaan, leidt vaak alleen een consensuele aanpassing van het contract tot het doel.

Prijsaanpassingsopties voor toekomstige contracten

In toekomstige contracten is een prijsaanpassingsclausule (prijsreserveringsclausule, kostenelementenclausule, escalatorclausule of spanningsclausule) het middel bij uitstek - als algemene voorwaarden of als een individuele overeenkomst. In het laatste geval moet onder meer de kerninhoud van de clausule serieus ter beschikking van de contractspartij worden gesteld - wat vaak niet het geval is. Als gevolg daarvan blijft het gebruik van de prijsaanpassingsclausule als AV (die ook vaak gebruikte "contracten" omvatten) vaak onderworpen aan een bijzondere juridische controle. Om deze ook in de B2B-sector rechtsgeldig te maken, is het geheim van hun succes vooral hun inhoudelijk evenwicht: prijsverhogingen en -verlagingen moeten in gelijke mate in aanmerking worden genomen. Prijsstijgingen van een bepaald soort kosten mogen slechts worden gebruikt voor een prijsverhoging voor zover zij niet worden gecompenseerd door eventuele dalende kosten op andere gebieden (verrekening van prijsfactoren). De prijsaanpassingsverordeningen mogen niet worden misbruikt om achteraf eenzijdig de winstmarge te verhogen; alleen de kostenstijgingen mogen worden doorberekend. Met het oog hierop worden ook hoge eisen gesteld aan de doorzichtigheid van de verordening. Last but not least moet erop worden toegezien dat de clausule daadwerkelijk in het contract of in de contractuele documenten (offerte, orderbevestiging, enz.) wordt opgenomen. Zo niet, dan blijft de prijsaanpassingsclausule onwerkzaam.

ALPMANN FRÖHLICH ondersteunt u ook in onverwachte tijden - neem gerust contact met ons op!