Data Act: praktische gevolgen voor Nederlandse ondernemers in Duitsland

Sinds 12 september 2025 geldt de EU Data Act rechtstreeks in alle lidstaten. Deze Data Act legt uniforme regels vast voor toegang tot en gebruik van data uit verbonden producten en digitale diensten. Voor Nederlandse ondernemers die zaken doen in Duitsland is dit relevant, omdat de wettelijke regelingen uit de Data Act direct invloed hebben op producten, contracten en cloud-oplossingen.

De Data Act geldt in wezen nu al. Voor bepaalde onderdelen, zoals de verplichting tot “Access by Design”, geldt een overgangsperiode. Het is belangrijk om direct in actie te komen.

Wat betekent dit concreet voor uw bedrijf?

1. Data-toegang en delen

Gebruikers hebben recht op de data die uw producten en diensten genereren. Zij mogen deze data ook met derden delen, bijvoorbeeld voor onderhoud of analyse. U moet technisch in staat zijn om deze gegevens snel en in een gangbaar formaat beschikbaar te stellen.

2. Contracten en zakelijke afspraken

Een contractuele regeling over gebruiksrechten, eventueel zelfs een datalicentieovereenkomst, is voortaan wettelijk verplicht. Zonder een contractuele basis mogen de gegenereerde gegevens niet langer worden gebruikt.

De Data Act verbiedt in het algemeen oneerlijke contractvoorwaarden, met name ook in de B2B-relaties. Grote partijen mogen kleinere ondernemers niet langer benadelen door eenzijdige of onredelijke bepalingen over data-gebruik. Het is daarom essentieel uw contracten juridisch te laten controleren en zo nodig aan te passen.

3. Cloud en digitale diensten

De verordening introduceert het principe van cloud switching, dit betekend dat klanten eenvoudig kunnen overstappen naar een andere provider zonder hoge kosten of technische blokkades. Heeft u al in kaart gebracht hoe dit uw IT-strategie en contracten beïnvloedt?

4. Toezicht en handhaving

In Duitsland wordt de Bundesnetzagentur aangewezen als toezichthouder. In Nederland is de toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (SCM) verantwoordelijk. Voor ondernemers die grensoverschrijdend actief zijn, betekent dit dat zij rekening moeten houden met verschillende nationale handhavingspraktijken, ook al gelden overal dezelfde regels.

Waarom moet u nu handelen?

Het niet naleven van de Data Act kan ernstige gevolgen hebben: geldboetes, juridische geschillen en reputatieschade. Voor ondernemers die actief zijn in Duitsland is dit risico nog groter.

Duitsland staat bekend om zijn strenge regulering en consequente handhaving. Vooral bij technische en IT-gerelateerde verplichtingen wordt nauwlettend toegezien op naleving. Controles vinden doorgaans sneller plaats en overtredingen leiden sneller tot sancties.

Daarnaast geldt dat Duitse rechters contractuele verplichtingen vaak strikt en juridisch-formeel uitleggen. Onvolledige of onduidelijke afspraken worden daardoor eerder in het nadeel van de ondernemer uitgelegd.

Er zijn grote kansen

Maar de wet biedt ook kansen: transparantere data-toegang kan innovatie stimuleren, nieuwe samenwerkingen mogelijk maken en het vertrouwen van klanten vergroten.

Als uw contracten met Duitse partners nauwkeurig en formeel zijn opgesteld, zonder ruimte voor interpretatie, creëert dat vertrouwen en zekerheid. Duitse zakenpartners waarderen deze duidelijkheid en zullen sneller vragen om bewijs dat uw systemen Data-Act-conform zijn. Dat lijkt streng, maar juist daardoor kunt u zich onderscheiden: wie nu al aantoont volledig voorbereid te zijn, laat zien een betrouwbare en professionele partner te zijn.

Door nu actie te ondernemen, bent u goed voorbereid en kunt u de Data Act zelfs gebruiken als concurrentievoordeel.

Hoe wij u kunnen helpen

Wij adviseren dagelijks Nederlandse ondernemers die actief zijn in Duitsland. Onze specialisten beoordelen uw contracten, checken de technische vereisten en helpen bij de implementatie van de Data Act in uw bedrijfsprocessen.

Voor een vrijblijvend gesprek kunt u contact opnemen met José de Baan | debaan@alpmann-froehlich.de | 06 55938535.

Wilt u direct met een van onze experts contact opnemen dan kan dit via: Max Wehmeier | wehmeier@alpmann-froehlich.de | +49 2572 875-25 of Dr. Nicolas John | john@alpmann-froehlich.de | +49 2572 875-30.